Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı

Kardiyovasküler hastalıklar gelişen teknoloji ve sağlık sistemlerine rağmen ülkemizde ve dünyada ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Kalp ve damar cerrahisi klinikleri; kalp damarlarında tıkanıklıklar, kalp kapak hastalıkları, kalp ritim bozuklukları, yeni doğan- çocukluk veya erişkinlik dönemi doğumsal kalp hastalıkları, Aort hastalıkları, şah damarı hastalıkları, karın içi damar genişlemeleri veya yırtılmaları, bacak atardamar veya toplardamar tıkanıklıkları veya yetmezlikleri, diyaliz hastaları için damar erişimleri (fistül-kateter), kemoterapi amacıyla port takılması ve varisler gibi geniş yelpazedeki hastalıkların tedavisinin yapıldığı kliniklerdir. Bu hastalıkların erken tanı ve tedavi imkanlarındaki artış sayesinde günümüzde bu hastalıklar kolaylıkla teşhis edilerek erken dönemde tedavi şansı bulmaktadır. Hastanelerin deneyimli anestezi kliniği, ileri teknoloji ile donatılmış yoğun bakım üniteleri, deneyimli sağlık personeli ile yapılan işlemlerde başarı şansı artmaktadır. Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği yeni kurulan kadrosuyla daha da güçlenmiş olup, ilgili alanda akademik çalışmaları takip ederken toplumda kalp ve damar sağlığı yaratmak amacıyla çalışmalarına devam etmektedir.

Kalp ve damar cerrahisi bölümünde yapılan uygulamalar

ABI (ankle-brachial index) TESTİ

Bacaklarda ağrı veya soğukluk, yol yürürken ağrı veya yürürken dinlenme ihtiyacı duyulması, tırnaklarda şekil bozukluğu, ciltte görüntü bozukluğu, ayaklarda üşüme veya karıncalanma gibi belirtiler bacak atardamarında tıkanıklığın bir göstergesi olabilir. Bu hastalıklar kalp ve damar cerrahisinde periferik arter hastalığı olarak tanımlanır ve tanısında ABI ölçümü önemli yer tutar. Bu ölçüm kol ve bacaklarda tansiyon manşanu ve doppler sonografi kullanılarak yapılır. Test sonucu sayesinde kol ve bacaklardaki kan akımı kıyaslanır ve herhangi bir damar hastalığı varsa teşhis edilebilir.

PERİFERİK ANJİYOGRAFİ

Bacak veya kol damarlarının ileri görüntüleme yöntemleri ile görüntülenmesi ihtiyacı olduğunda kasık atardamarı veya kol bileğindeki atardamardan boyalı sıvı verilerek görüntülenmesi işlemine periferik anjiyografi denir. Yapılan işlem sayesinde eş zamanlı tedavi mümkün olabilir veya tedavi planlanmasında yol gösterici rol oynayabilir.

KORONER BY-PASS

Kalbi besleyen damarlarda ailesel nedenlerle veya sigara, beslenme, stres gibi nedenlerle daralma veya tıkanıklık gelişebilir. Azalan kan akımı kalpte beslenme bozukluğuna yol açar ve kalp krizine neden olabilir ve bunun sonucunda kalp kası hasarlanır. En önemli bulgusu göğüs ağrısı, nefes darlığı olan bu tabloya neden olan damar tıkanıklığı ileri düzeyde ise by-pass işlemi gerekebilir. Göğüs içerisinden alınan atardamar, bacaktan alınan toplardamar veya koldan alınan atardamar ile tıkalı olan damara köprüleme işlemine by-pass operasyonu adı verilir. Bu ameliyatlar kalp akciğer makinasına bağlanarak kalp durdurularak yapılabilir veya uygun hastalarda kalp durdurulmadan gerçekleştirilebilir. Kliniğimizde her iki yöntem de başarılı olarak uygulanmaktadır.

KALP KAPAĞI (AORT, MİTRAL, TRİKÜSPİT VE PULMONER) TAMİR VE DEĞİŞİM AMELİYATLARI

Kalp kapak hastalıkları doğumsal (biküspit aort,v.b.) veya sonradan gelişen romatizmal hastalıklar veya yaşlanmaya bağlı yıpranma sonucu görülebilir. Kapaklarda yetmezlik veya darlık çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Kliniğimizde bu hastalara yapılan detaylı inceleme sonucu uygun olan hastalarda kapak tamir yöntemleri öncelikli olarak tercih edilirken kalp kapak değişimleri başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Hastalarda ritim bozukluğu mevcutsa eş zamanlı olarak ritim bozukluğuna sebep olan bölge yakılarak tedavisi gerçekleştirilmektedir. Kullanılan kapaklar mekanik veya hayvansal kaynaklı kapaklar olup kapak ameliyatları sonrasında kullanılan kan sulandırıcı kontrolleri sağlanmaktadır.

DOĞUMSAL KALP HASTALIKLARI

Yeni doğan döneminde beslenme bozukluğu, ciltte renk değişiklikleri, çabuk yorulma doğumsal kalp hastalığının bir göstergesi olabilir. Çocukluk çağı veya yetişkinlerde görülen atrial septal defekt (ASD), ventriküler septal defekt (VSD), fallot tetrolojisi (TOF) ve venöz dönüş anormallikleri gibi hastalıklar nefes darlığı, çabuk yorulma ve çarpıntı gibi şikayetlere neden olabilmektedir. Bu hastalıkların tedavileri alanında uzman olan ve gerekli sertifikalara sahip cerrahlarımızla kliniğimizde başarılı şekilde uygulanmaktadır.

AORT ANEVRİZMASI AMELİYATLARI- TEVAR (ASENDEN, ARCUS ve DESENDAN AORT ANEVRİZMASI TAMİRLERİ)

Kalpten çıkan ana damar olan Aort damarının genişlemesi veya yırtılması hayatı tehdit eden bir durumdur. Bu damarın genişlemesi eş kapak hastalığına bağlı olabilir veya tek başına görülebilir. Bu damara yönelik yapılacak cerrahi işlemlerde kalp damarlarına by-pass gerekebilmektedir. Damarda balonlaşma olarak da tarif edilen anevrizmalarda balonlaşan damar suni damarlarla değiştirilir ve gerekli hallerde kalp kapak operasyonları eş zamanlı gerçekleştirilebilir. Göğüs içerisinde yer alan ve anjiografik olarak kapatılması uygun olan yırtılmalarda ise kliniğimizde anjiografik olarak bu damarın içerisine suni damar yerleştirilmesi işlemi (TEVAR) yapılmaktadır. Kasıktan yapılan anjıografi işlemi ile hasta kısa sürede normal hayatına dönmekte ve klasik açık cerrahiye kıyasla daha konforlu bir ameliyat süreci geçirmektedir.

ŞAH DAMARI (CAROTİS ARTER) HASTALIKLARI

Şah damarları boyunda bulunan ve kalpten beyne kan götüren damarlardır. Bu damarlardaki tıkanıklıklarda hastalarda felç geçirme riski mevcuttur. Yapılan doppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi yöntemleri ile tespit edilen şah damarı hastalıkları cerrahi tedavi gerektirebilir.  Damar içerisinde darlık nedeni olan kireçlenme alınarak damara yapılan yama sayesinde tekrarlayan kireçlenmelerin önüne geçilmiş olunur.  Kliniğimizde bu hastaların ameliyatları hasta uyutulmadan, uyanık ve bilinci açık olarak ağrısız yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Alanında uzman anestezi kliniği tarafında uygulanan bu yöntem servikal blok yöntemi olup hastaların ameliyat sonrasında hızlıca normale dönmesini sağlamakta ve konforunu artırmakta, solunum cihazına bağlanması riskli olan hastalarda ise ameliyat riskini en aza indirmektedir.

KAROTİD CİSİM (BODY) TÜMÖRÜ AMELİYATLARI

Karotid body tümörü boyun yan tarafında yer alan şah damarı komşuluğunda ele gelen bir kitle olarak saptanmaktadır. Hastada herhangi bir şikâyete sebep olmayabilir ancak sıklıkla boyunda ağrı, şişlik nedeni olabilir. Bu hastaların güncel tek tedavisi cerrahi olarak bu kitlenin alınmasıdır. Çoğunluğu iyi huylu tümörler olup kötü huylu tümörler nadir görülür ancak cerrahi olarak daha risklidir. Şah damarı ameliyatları gibi bu hastalarda servikal blok yöntemi ile ameliyat edilmektedir ve hastaların gerekli tedavileri kliniğimizde başarılı olarak uygulanmaktadır.

KARIN İÇİ DAMAR GENİŞLEMELERİ VEYA YIRTILMALARI (EVAR)

Kalpten çıkan ana damar olan aort damarı bir ağacın gövdesi gibi tüm vücuda kan dağıtan ana damardır. Bacaklara kan taşırken karın içinde seyreder ve bu damarın genişlemesi veya yırtılması hayatı tehdit eden tablolara yol açabilir. Balon gibi genişleyen damarın tedavisi anjiografik olarak veya cerrahi olarak gerçekleştirilebilir. Anjiografik olarak gerçekleştirmek için damar yapısının ve anatomisinin bu işleme uygun olması gerekmektedir. Kliniğimizde hem anjiografik olarak hem de açık cerrahi yöntemlerle karın içi damarların hastalıkları başarılı şekilde uygulanmaktadır.

BACAK ATARDAMAR VE TOPLARDAMAR HASTALIKLARI

Bacaklarda atardamar hastalıkları bacaklarda ağrı, soğukluk, solukluk, yürürken dinlenme ihtiyacı, ciltte renk değişiklikleri, tırnaklarda şekil bozuklukları gibi şikayetlere neden olabilir. Yapılan tetkikler sonrasında periferik arter hastalığı tanısı konulan hastaların tedavisinde anjiografik yöntemler ve klasik cerrahi yöntemler tercih edilebilir. Kliniğimizde uygun olan hastaların tedavisinde anjıografik olarak damar açılması işlemleri başarılı olarak uygulanmaktadır. Damarın anjıografik olarak açılmasının mümkün olmadığı hastalarda uygun damar yapısına sahip hastaların cerrahi müdahaleleri suni damarlar ve hastanın kendi damarları kullanılarak başarılı şekilde gerçekleştirilmektedir.

Bacak toplardamarlarında tıkanıklık oluşması halinde bacakta ağrı, şişlik, kızarıklık görülebilir. Bu hastalar erken dönemde kliniğimize başvurması halinde damar yapısı ve tıkanıklık göz önüne alınarak anjıografik işlemlerle toplardamarları açılabilir. Ancak geç kalmış hastalarda bu işlemin başarı şansı düşüktür.

Kliniğimizde güçlenen cerrahi kadromuzla bacak atardamar ve toplardamar tıkanıklıklarının anjıografik yöntemlerle tedavisi başarılı şekilde uygulanmaktadır.

DİYALİZ HASTALARI İÇİN DAMAR ERİŞİMLERİ

Diyaliz hastalarında hemodiyaliz amacıyla geçici hemodiyaliz kateteri, kalıcı hemodiyaliz kateteri boyun yanındaki toplardamardan, köprücük kemiği altındaki damardan veya kasıktaki toplardamardan yerleştirilebilir. Hastaların kateterlerinin takılması ve bu kateterlerin bakımı kliniğimizde titizlikle yapılmaktadır. Rutin diyaliz ihtiyacı bulunan hastalarda kateterin sebep olduğu olumsuzlukların önüne geçebilmek için hastalara el bileğinden veya kol dirsek hizasında hastanın kendi damarı kullanılarak atardamarlar ve toplardamarlar arasında bir köprü oluşturularak fistül açılabilir. Kliniğimizde öncelikli tercih el bileğinden fistül açılması, daha sonraki dönemlerde damar yapısı bozulması halinde dirsek hizasından öncelikli hastanın kendi damarının kullanılması ile fistül açılmasıdır. Hastanın uygun damarı bulunmaması halinde kliniğimizde suni damarlar kullanılarak hastalara başarılı bir şekilde fistül açılmakta ve diyalize daha güvenli ve etkin girmeleri sağlanmaktadır.

PORT TAKILMASI

Onkolojik problemleri bulunan hastaların alınan medikal tedavileri ve sık tedavi almaları nedeniyle oluşan damar harabiyeti bu hastalarda konfor bozukluğuna yol açmakta ve uzun süreli kullanılan damarlarda tıkanıklık meydana gelmektedir. Bu hastalara köprücük kemiği altına yerleştirilen port kateter sayesinde her tedavi için damar yolu açılması gerekmemekte hem hastanın canı yanmamakta hem de damar yapısı korunarak hasta konforu artırılmaktadır.

VARİS HASTALIĞI

Bacak toplardamarlarında meydana gelen genişleme ve geriye kan kaçırma nedeniyle bacaklarda ağrı, şişlik, kızarıklık, yorgunluk, kas krampları görülebilir. Bu hastaların ultrasonografi sonucu detaylı şekilde değerlendirilerek ilaç tedavisi veya cerrahi tedaviden uygun olan tedaviyi görmeleri sağlanmaktadır. Yıllardır süregelen cerrahi yöntemler yerini iz bırakmayan yöntemlere bırakmıştır. Kliniğimizde de güçlenen cerrahi kadromuz sayesinde varis operasyonları kapalı olarak yapılmakta ve iz bırakmayan yöntemler öncelikli olarak tercih edilmektedir. Damarda genişlemesi olmayan ancak kanın geriye kaçışının ileri derecede olduğu hastalarda kasıktaki damarın duvarına güçlendirmek amaçlı tek seferlik enjeksiyonlar yapılmakta ve bu sayede damar duvarının sağlamlığı artırılarak kanın geriye kaçışı önlenmektedir.

VA ECMO-VV ECMO (Kalp Akciğer Destek Tedavisi- Akciğer Destek Tedavisi)

Kalp ve akciğer yetmezlikleri gelişmesi durumunda kritik hasta grubunda vücut dışı dolaşım destek cihazları son dönemde dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Kalp yetmezliği ile birlikte olan akciğer yetmezliklerinde kalp akciğer destek tedavisi (VA ECMO) uygulanırken, kalp yetmezliğinin eşlik etmediği ancak ileri akciğer problemi olan hastalarda ise akciğer destek tedavisi VV ECMO uygulanır. Ülkemizde belirli merkezlerce uygulanan bu destek cihazları kliniğimizde başarılı şekilde uygulanmakta ve hastaların organlarının beslenmesi sağlanmakta, kalp ve akciğer problemlerinde etkili destek sağlanmaktadır.  Bu uygulamaların özellikle kliniğimizde tek bir iğne deliğinden uygulanması oluşabilecek damar hasarlarından kaçınmada etkin rol oynamaktadır.

Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri

Prof. Dr. Necip BECİT (Anabilim Dalı Başkanı)

Prof. Dr. Murat GÜNDAY

Doç. Dr. Fehim Can SEVİL

Doç. Dr. Mehmet TORT

Dr. Öğr. Üyesi Serkan GÜME

Araştırma Görevlileri

Arş. Gör. Dr. Nigar MADATLI
Arş. Gör. Dr. Serkan ÜNLÜ
Arş. Gör. Dr. Burcu KÖSEN KİMSESİZ
Arş. Gör. Dr. Muhammet Ömür OKÇU
Arş. Gör. Dr. Yusuf Reha AYAN

Güncelleme Tarihi: 13 Ocak 2025